"1967 වසරේ තමයි මම බොලීවියාවට පැමිණෙන්නේ. එවකට බොලීවියාවේ ඇමෙරිකානු තානාපති කාර්යාලය පනවා තිබු නීතියකට අනුව කිසිම ඇමෙරිකානු පුරවැසියෙකුට බොලීවියාවේ හමුදා කටයුතු සහ විමර්ශන කටයුතු වල යෙදීම තහනම් වී තිබුනා. මම එවකට ඇමෙරිකානු පුරවැසියෙක් නොවීම නිසා මට ඒ අවස්ථාවට සහභාගී වන්නට පුළුවන් වුනා." ෆීලික්ස් රොඩ්රිගොස් පවසනවා.

​

ඔක්තෝබර් මාසේ 7 වැනිදා අපිට ආරංචිය ලැබුනා බොහෝ දුරට චේ ගුවේරා විය හැකි පුද්ගලයෙක් ලා හිගුරා ගම්මානයේදී අත් අඩංගුවට ගත් බව. මම ඒ මොහොතේම වලෙග්‍රන්දා නගරයට පැමිණුනා අවශ්‍ය සන්නිවේදන කට්ටලත් සමග. ඒ කාලයේ නවීන ගුවන් යානා පහසුකම් තිබුනේ නැහැ. බොලීවියානු හමුදාවට තිබුනේ තනි එන්ජිමකින් ක්‍රියාත්මක වන කුඩා ගුවන් යානා කිහිපයක් පමණයි.

​

වලෙග්‍රන්දා නගරයේ කුඩා හෝටලයකදී මම හමු වුනා කර්නල් සෙන්ටෙනෝ. ඔහු තමයි වලෙග්‍රන්දා ප්‍රදේශය භාරව සිටි බොලීවියානු හමුදා නිලධාරියා. මා ඔහුගෙන් ඇසුවා මටත් ඔහු සමග ලා හිගුරා ගම්මානයට යන්නට පුලුවන්ද කියා චේ ගුවේරාව හරියටම අඳුනා ගන්නට. 

​

ඔක්තෝබර් මාසේ 8 වැනිදා උදෑසන 7.00 ට අපි හෙලිකොප්ටර් යානාවකින් පිටත් වුනා ලා හිගුරා ගම්මානයට. 

​

ලා හිගුරා ගම්මානයට පැමිණි මම කැප්ටන් ගැරී ප්‍රාඩෝ විසින් චේ ගුවේරා රඳවා තිබු පාසල් කාමරයට ඇතුල් වුනා. මම ඇත්තටම කනගාටුවට පත් වුනා දුටු දර්ශනයෙන්. ඔහුගේ අත් බැඳ දමා තිබුනා. චේ සිටියේ ඇත්තටම හිඟන්නෙක් වගේ අපිරිසිදුවට. ඔහුට ඇත්තටම හරි යුනිෆෝර්ම් එක්ක වත් තිබුනේ නැහැ. බුට්ස් වත් තිබුනේ නැහැ. හම් කැබලි කිහිපයකින් සාදාගත් සපත්තු තමයි ඔහු පැළඳ සිටියේ. මා විසින් දැක තිබු චීනයට සහ සොවියට් දේශයට චේ පැමිණුනු සංචාරයන්හි ජායාරුප වල තිබු චේ ගුවේරාගේ පෞරුෂත්වය මට සිහිවුනා.

​

කර්නල් සෙන්ටෙනෝ විසින් කිහිප වරක් චේ ගුවේරාව ප්‍රශ්න කිරීම් වලට ලක් කලත් ඔහු කිසිම උත්තරයක් දුන්නේ නැහැ. අවසානයේදී මට අවශ්‍ය වුනා චේ ගුවේරා සමග කතා කරන්නට.

 

මා ඔහු ඉදිරියට පැමිණ ඇසුවා "මම පැමිණියේ ඔබ සමග කතා කරන්නට."

 

මාත් සමග කිසිම කෙනෙක් කතා කරන්නේ නැහැ මගෙන් ප්‍රශ්න කරන්නෙත් නැහැ. චේ ගුවේරා මට පිළිතුරු දුන්නා.

​

මා පැමිණියේ ඔබගෙන් ප්‍රශ්න කරන්නට නොවේ. මම ගරු කරනවා ඔබට තමන්ගේ ප්‍රතිපත්තීන් කෙරෙහි දැඩි විශ්වාශය තබා කටයුතු කරන පුද්ගලයෙක් හැටියට. නමුත් මම විශ්වාශ කරනවා එය හැමදාම සාර්ථක වෙන්නෙත් නැහැ කියලා. ඔබ කියුබාවේ හිටපු නායකයෙක්. ඔබත් සමග කතා කරන්න මම පැමිණියේ. 

​

චේ මගේ මුහුණ දෙස බලා සිටියා ටික වෙලාවක් මම උපහාසයට සිනා වෙනවාද කියා. නමුත් ඔහු දුටුවා මා අවංකම උත්සාහ කරන්නේ ඔහු සමග කතා කරන්නට කියලා. 

​

මගේ අත් දෙක බැඳලා. එය ඉවත් කරන්න පුලුවන්ද? මට ඉඳ ගන්න පුලුවන්ද ? චේ ගුවේරා මගෙන් ඇසුවා. මම හමුදා සෙබළෙකුට අණ කළා අත් බැඳ ඇති පටි ලිහන ලෙසට. 

​

පාසල් කාමරයේ තිබු පොඩි පුටුවක ඔහු වාඩි වුනා. චේ ගේ විප්ලවීය මෙහෙයුම් කටයුතු ගැන ඇසු කිසිම ප්‍රශ්නයකට ඔහු පිළිතුරු දුන්නේ නැහැ. ඔහු පැවසුයේ මට ඒ ප්‍රශ්න වලට පිළිතුරු දෙන්න බැහැ යනුවෙන්.

​

ඔබට අවශ්‍ය නැහැ අප්‍රිකාව ගැන කතා කරන්නට. නමුත් අපිට දැන ගන්නට ලැබුනා අප්‍රිකාවේදී ඔබට ගරිල්ලා භටයන් 10,000කට අධික ප්‍රමාණයක් සිටි බව. හැබැයි ඔවුන් ඉතාමත් දිළිඳු ගරිල්ලා භටයන්.  මම චේ ට පැවසුවා.

​

මට ගරිල්ලා භටයන් 10,000ක් සිටියා නම් තත්වය බොහෝ දුරට වෙනස් වන්නට ඉඩ තිබුනා. නමුත් ඔවුන් ඉතා දිළිඳු බව නම් ඇත්ත. චේ ගුවේරා පැවසුවා.

​

පසුව මම ඇසුවා "ඇයි බොලීවියාව තෝරා ගන්නට හේතුව ?"

​

චේ මෙසේ පිළිතුරු දුන්නා. "එක හේතුවක් තමයි ඇමෙරිකාවේ සිට තරමක් දුරින් බොලීවියාව පිහිටා තිබීම. ඒ වාගේම බෝලීවියාවත් ඉතා දිළිඳු රටක්. ඒ නිසාම අපි හිතුවා ඇමෙරිකාවට බොලීවියාව ගැන එතරම් උනන්දුවක් නැති කියලා. අවසාන කාරණය, හැබැයි වැදගත්ම කාරණය බොලීවියාව තවත් ලතින් ඇමෙරිකානු රටවල් 5ක් සමග දේශ සීමා වලට සම්බන්ධ වී තිබීම.  අපි හිතුවා යම් විදිහකින් අපි බොලීවියාවේ බලය අල්ලා ගත්තා නම් විප්ලවීය අදහස් සහ කටයුතු මේ රටවල් 5 ටත් ව්‍යාප්ත කරන්නට පුළුවන් වේවි කියලා." 

​

​මට උපදෙස් ලැබී තිබුනේ චේ ගුවේරාව මරා නොදමන්නට. මම ඒ බව කර්නල් සෙන්ටෙනෝ හට පැවසුවා. ඒ අවස්ථාවේදී ප්‍රදේශයේ ඇති ආරක්ෂක තත්වය පරීක්ෂා කිරීම සඳහා කර්නල් පිටත්ව ගියා. නමුත් ඒ මොහොතේම ලා හිගුරා ගම්මානයට තිබු එකම දුරකථනය නාද වුනා. එම දුරකථන ඇමතුමේ තිබුනේ සංඥා 2ක්. ඒ 500 සහ 600. බොලීවියාවේ චේ ගුවේරා සොයන මෙහෙයුම් වෙනුවෙන් අපි රහස් සංඥා කිහිපයක් සාදා ගෙන තිබුනා. 500 යනු චේ ගුවේරාට හිමි සංඥාව. 600 යනු මරා දමන්න කියන සංඥාව. 700 යනු මරා දැමීම තහනම් කියන සංඥාව. සංඥා නියෝගය ලැබුනේ බොලීවියානු ජනාධිපති සහ හමුදාපති ගෙන්. මා පුළුවන් තරම් උත්සාහා කළා චේ ගුවේරා නොමරා අත් අඩංගුවේ තබා ගන්නට.

​

කර්නල් සෙන්ටෙනෝ පැමිණි පසු මා ඔහුට දැන්වුවා ලැබුණු නියෝගය සම්බන්ධව. තම ඔරලෝසුව දෙස වරක් බලු ඔහු මට පැවසුයේ ඔබට අද දහවල් 2 වන තෙක් චේ ගුවේරා ගෙන් සමග ප්‍රශ්න කරන්නට ඉඩ තිබෙනවා. හරියටම දහවල් 2 කට ඔබ චේ ගුවේරාගේ මියගිය සිරුර සමග වලෙග්‍රන්දා නගරයට පැමිණිය යුතුයි. ඔබට අවසර තිබෙනවා කැමති ආකාරයකට ඔහුව මරා දමන්නට. මොකද මා දන්නවා කොයි තරම් ප්‍රමාණයක අපහසුතා ඔබගේ රටට ඔහු නිසා සිදුවුනාද කියලා. 

​

මෙම අවස්ථාවේදී තමයි මම චේ ගුවේරාව පාසල් කාමරයේ මිදුලට කැඳවා ජායාරුපය ලබා ගත්තේ. ඒ අවස්ථාවේදී මා වෙතට පැමිණුනු බොලීවියානු කාන්තාවක් පැවසුයේ ඔබ චේ සමග ජායාරුප ගන්නවා. හැබැයි  දැන් ගුවන් විදුලිය දැනුම් දුන්නා චේ ගුවේරා ගරිලා සටන් වලදී  මිය ගිය බව. මේ අවස්ථාවේදී මට තේරුනා බොලීවියානු ජනාධිපති ගත් තීරණයේ වෙනසක් සිදු නොවන බව. 

​

මා නැවත වාරයක් චේ ගුවේරා රඳවා තිබු පාසල් කාමරය තුලට ගියා. ඔහු මා ඉදිරියේ සිට ගත්තා. මා ඔහුට පැවසුවා. "කමාන්ඩර්, මට සමාවෙන්න. මම ගොඩක් මහන්සි වුනා ඔබව මරණයෙන් බේරා ගන්න. නමුත්......."

​

ඔහුට හොඳට තේරුනා මම පැවසූ දෙය. "ඔව් මේ විදිහට අවසාන වෙන එක හොඳයි. නමුත් මට තිබුනේ නැහැ පන පිටින් යටත් වෙන්න." චේ ගුවේරා තමන්ටම කියා ගත්තා. 

​

ඔහු තම සාක්කුවේ තිබුණු දුම් පයිප්පය මට දුන්නා. මේක මට හොඳින් සලකපු ඔබේ සොල්දාදුවාට දෙන්න කියා. ඒ අවස්ථාවේදී තමයි මාරියෝ ටෙරානෝ සොල්දාදුවා කාමරයට ඇතුල් වුනේ. 

​

මා චේ ගුවේරා ගෙන් ඇසුවා අවසාන වශයෙන් ඔබට යමක් කියන්නට තිබෙනවාද කියලා. 

​

"කියන්න ෆිදෙල්ට (කැස්ත්‍රෝ) ඉතාමත් ළඟකදී ඇමෙරිකාවේ ජයග්‍රාහී විප්ලවයක් ඇතිවේවි කියා. ඒ වගේම ඔබට පුළුවන් නම් කියන්න මගේ බිරිඳට හැකිනම් නැවත වාරයක් කසාද  බැඳලා සතුටින් ජීවත් වෙන්න කියලා." 

​

මේ තමයි චේ ගේ අවසාන වචන. මම ඔහුට අතට අත් දී සමු ගෙන පියවර කිහිපයක් පසුපසට ගියා. ඇත්තටම ඔහු බලාපොරොත්තු වුනා මම තමයි ඔහුව මරා දමන්නට වෙඩි තබන්නේ කියා. 

​

​මා හරියටම දහවල් 1.00ට කාමරයෙන් පිට වුනා. විනාඩි කිහිපයක් ගත වුනු පසු මට වෙඩි හඬ ඇසුනා.